DZIAŁALNOŚĆ STOWARZYSZENIA RODZINA 19 PUŁKU UŁANÓW WOŁYŃSKICH W WARSZAWIE 14.III.2014 – 24.XI.2018
      W dniu 14 marca 2014 roku na walnym zebraniu członków Stowarzyszenia zostały wybrane Władze Stowarzyszenia. Zarząd:
     Hanna Irena Rola Różycka - prezes
     Włodzimierz Majdewicz - vice prezes
     Stefan Sarna - vice prezes
     adwiga Garapich - skarbnik
     Danuta Rudnicka-Litewska - sekretarz,
     Monika Prochot - członek
     Konrad Sierakowski - członek
     Komisja Rewizyjna:
     Aleksandra Orzeł,
     Katarzyna Borkowska,
     Ewa Kalman.
      W okresie sprawozdawczym Zarząd działał w sposób ciągły wypełniając obowiązki statutowe. Organizowane były zebrania Zarządu z podejmowaniem prawomocnych uchwał. Utrzymywane były stałe kontakty służbowe w formie telefonicznej, dokumentacji papierowej oraz elektronicznej.
      Zachowana była funkcja wydawnicza Stowarzyszenia poprzez redagowanie i wydawanie biuletynu "Ułan Wołyński" pod redakcją Włodzimierza Majdewicza - vice prezesa. Utrzymywane były stałe kontakty z członkami Stowarzyszenia oraz innymi stowarzyszeniami środowisk kawaleryjskich, organizacjami i stowarzyszeniami w kraju i za granicą związane z wymianą materiałów o wartości historycznej i dokumentalnej, utrzymując wymianę korespondencji.
      Na szczególne podkreślenie zasługuje działalność Stowarzyszenia oparta o bardzo ścisłą współpracę z Dyrekcją i gronem nauczycieli Zespołu Szkół nr 70 im 19 Pułku Ułanów Wołyńskich w Warszawie Radości. Współdziałanie Zarządu polegało na wspieraniu Dyrekcji Szkoły przy ul. Bajkowej w organizowaniu uroczystości patriotycznych ku chwale Patrona Szkoły, szczególnie w odniesieniu do Honorowego Członka naszego Stowarzyszenia, ostatniego oficera 19 Pułku Ułanów Wołyńskich rotmistrza Tadeusza Bączkowskiego.
      W okresie sprawozdawczym tematem wiodącym w działaniach Zarządu było skupienie i koncentracja oraz skierowanie wysiłku na aktywne realizowanie koncepcji i wniosków oraz spełnienie życzeń naszego Jubilata rtm. Tadeusza Bączkowskiego oficera 19 Pułku i 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.
      Niezwykła osobowość rotmistrza, wierność barwom macierzystego pułku oraz całej polskiej kawalerii, i potrzeba upamiętnienia konia wiernego towarzysza żołnierza poruszała do głębi serca. Młodzież kochała, szanowała i podziwiała swego bohatera, okazując swe uczucia przy okazji każdego przyjazdu z Londynu znakomitego gościa.
      Przez wiele lat członkowie Zarządu utrzymywali kontakty z żyjącymi poza granicami kraju członkami Stowarzyszenia. Był to por. Józef Pętkowski syn ostatniego dowódcy 19 Pułku płk dypl. Józefa Pętkowskiego. Pan Józef Pętkowski to również niezapomniana postać, której wiele zawdzięczamy. Żyjąc w USA wspierał naszą działalność przekazując cenne oryginalne materiały o wartości historycznej, które następnie były publikowane na łamach "Ułana Wołyńskiego". Obydwaj panowie wspierali również finansowo nasze wydawnictwo. Wielokrotnie członkowie Zarządu reprezentowali Stowarzyszenie na uroczystościach kawaleryjskich i państwowych. Zarząd wraz z Dyrekcją Zespołu Szkól przy ul. Bajkowej organizował wyjazdy z delegacją i sztandarem szkoły na pola bitewne pod Mokrą. Ponadto delegacja Zarządu Stowarzyszenia udała się dwukrotnie do Morąga na grób płk Aleksandra Piotraszewskiego w zawiązku z koniecznością ufundowania i wykonania nowego pomnika nagrobnego.
      Zarząd Stowarzyszenia przez członkostwo w Radzie Fundacji na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej w Grudziądzu jest w stałym kontakcie z prezes Fundacji Karolą Skowrońską.
      Nasze kontakty: Opole - Stowarzyszenie Pamięci 19 Pułku Ulanów Wołyńskich im. gen E. Różyckiego, zaproszenia obustronne na dni Święta Pułkowego 19 Pułku Ułanów Wołyńskich w Opolu i Patrona Szkoły w Radości połączone z wymianą materiałów dokumentalnych i publikacją. Bychlewy - Stowarzyszenie "Victoria” wymiana materiałów dot. Akcji Dęby Katyńskie. Lipsk - w rocznicę 180 Powstania Listopadowego wymiana materiałów.
     Kanada Ontario - Toronto udział w projekcie "Pamięć i Cześć Bohaterom Błękitnej Armii Gen. Józefa Hallera" W 2015 roku otrzymaliśmy Dyplom Uznania za działania i udział w projekcie. W ramach współdziałania i kontaktu z koordynatorem programu w Toronto z Ewą Elżbietą Deoniziak uzyskiwaliśmy zgodę na przedruki niektórych artykułów pisma „Kalejdoskop". Podobnie nasze materiały były wykorzystywane przez zespół "Kalejdoskopu". Koło Przyjaciół Ostroga. Utrzymujemy kontakt z Kołem Przyjaciół Ostroga nad Horyniem działającym w Szczecinie w ramach Wspólnoty Polskiej, którego redaktorem jest członek naszego Stowarzyszenia Zbigniew Piasecki ostrożanin, porucznik Armii Krajowej. Nasza współpraca polega również na wymianie materiałów z pismem "Ostróg", wydawanym w Szczecinie.
      „Wołania z Wołynia". Bliskie jest nam środowisko i wydawnictwo „Wołania z Wołynia" pisma wydawanego przez księdza Josifa Kowalowa w Ostrogu. Mieliśmy okazję poznać miasto Ostróg z koszarami i pobliski Zdołbunów. Nasza delegacja wspólnie z delegacją z Opola uroczyście pobrała garść ziemi z Placu Apelowego koszar, którą następnie z urną i tablicą informacyjną złożyliśmy u podnóża Obelisku 19 Pułku Ułanów na dziedzińcu szkolnym w Radości. Uroczystość miała miejsce w Dniu Patrona szkoły w obecności rtm. Tadeusza Bączkowskiego. Misją naszą w Zdołbunowie było poszukiwanie śladów ukrycia sztandaru pułkowego w 1939 roku. Dzięki uprzejmości księdza Andrzeja Ścisłowicza trafiliśmy na cmentarz w Zdołbunowie nad mogiłę żołnierską z 1920 roku. Członkowie Stowarzyszenia Rodzina 19 Pułku Ułanów Wołyńskich uczestniczą w sesjach naukowych w rocznicę powstania 27 Dywizji Piechoty Armii Krajowej na Wołyniu, organizowanych przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej w Warszawie. W kontakcie ze Stowarzyszeniem Pamięci 19 Pułku Ułanów Wołyńskich z Opola uczestniczymy w Marszu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, towarzysząc w przemarszu grupy Opolan w Warszawie. W ramach kontaktów z instytucjami państwowymi i Garnizonem Warszawa byliśmy zapraszani na Dni Święta Polskiej Kawalerii organizowane od kilku lat we wrześniu w Warszawie.
      W czerwcu 2014 roku na uroczystości zorganizowanej przez Dyrekcję Zespołu Szkół nr 70 im. 19 Pułku Ułanów Wołyńskich w Warszawie i Zarząd Stowarzyszenia z okazji odznaczenia Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski rtm. Tadeusza Bączkowskiego odznaczenie wręczał przedstawiciel Prezydenta RP.
      W 2015 roku w marcu odbył się uroczysty pogrzeb rtm. Tadeusza Bączkowskiego z pełnym ceremoniałem wojskowym zapewnionym przez Garnizon Warszawa z udziałem Kompanii Honorowej Wojska Polskiego i oddziałami Kawalerii Ochotniczej z całej Polski. Bardzo bliskie i trwające od wielu lat serdeczne stosunki łączą nas z bratnim Stowarzyszeniem w Opolu. Naszą przyjaźń i współpracę wzmacniały łączące nas więzi z osobą rtm. Tadeusza Bączkowskiego. Za Jego sprawą działające od 30 lat w Opolu, głoszące przez wiele lat chwałę 19 Pułku Ułanów Wołyńskich na polach bitewnych pod Mokrą, Miedźnem, Ostrowami i Dankowem poprzez udział w rajdach i uroczystościach tam organizowanych, uzyskało pełnię praw, zgodnych z regułami Zrzeszenia Kół Kawalerii w Londynie. Byliśmy zapraszani do Opola na uroczystości patriotyczne tam organizowane przez naszych przyjaciół, którzy są zawsze obecni na uroczystościach w Radości z okazji święta Patrona Szkoły. Członkowie naszego Stowarzyszenia zostali uhonorowani honorowym członkostwem Stowarzyszenia Pamięci w Opolu.
      Należy podkreślić bliskie naszemu sercu kontakty z Krakowem. W tym królewskim mieście po Powstaniu Warszawskim żyje nestorka naszego Stowarzyszenia, córka dowódcy 19 Pułku Ułanów płk. Jerzego Dezyderiusza Zawistowskiego Hanna Zawistowska-Nowińska z córką Agnieszką Nowińską i synem Janem Nowińskim oraz wnukami. Hanna Zawistowska -Nowińska nad wyraz godnie reprezentuje nasze warszawskie środowisko, swoją obecnością zaszczycając uroczystości patriotyczne i kawaleryjskie w Krakowie.
      W Krakowie żyje rodzina majora Feliksa Jaworskiego - córki siostrzenicy majora Haliny Anny Ofrecht - Elżbieta Zaręba z córką Agnieszką i Renata Miechowicz z mężem, córką Moniką i wnuczka Dorotą. Na cmentarzu Rakowickim spoczęła w grobie rodzinnym Halina Anna Ofrecht.
      Na cmentarzu Rakowickim w Krakowie na grobie generała Edmunda Różyckiego w przeddzień Święta Zmarłych od lat płonie znicz i składane są wyrazy pamięci i hołdu przez członków Koła 8 Pułku Ułanów im księcia Józefa Poniatowskiego, z którym Zarząd Stowarzyszenia jest w kontakcie, składając wyrazy podziękowania za ten gest solidarności kawaleryjskiej. Zarząd Stowarzyszenia podtrzymuje nawiązany przed laty pod Mokrą kontakt z Kołem Żołnierzy 12 Pułku Ułanów Podolskich w Szczecinie, współdziałając na polu wymiany materiałów informacyjnych „Podolak" - "Ułan Wołyński". Łączy nas z 12 Pułkiem Ułanów Podolskich Pamięć o Bohaterach wspólnych walk w ramach Wołyńskiej Brygady Kawalerii pod Mokrą w 1939 roku. W najbliższych planach naszego Stowarzyszenia winno znaleźć się zaplanowanie wyjazdu do Skrzeszewa i Frankopola, pól bitewnych Ochotniczej Jazdy majora Feliksa Jaworskiego.
      Na ogromne wyróżnienie zasługuje współpraca członków Zarządu z Dyrekcją i Gronem Pedagogicznym Szkoły w Radości. W składzie Zarządu Stowarzyszenia i Komisji Rewizyjnej jest przedstawicielstwo Dyrekcji. Sytuacja ta ułatwia przepływ informacji i bezpośrednio wpływa na decyzje i uchwały podejmowane przez Zarząd. Działania nasze są oparte o życzliwość, bezwzględne zaufanie, prawdę i szczerość w naszej pracy nad przekazywaniem historii i tradycji patriotycznych młodzieży, w oparciu o najwyższego stopnia profesjonalizm.
      Sprawy kadrowe i organizacyjne: Na dzień 9 maja 2017 na liście członków Stowarzyszenia widnieje 45 nazwisk. Faktycznie liczba członków wynosi 34 osoby.(jedna osoba prosi o skreślenie z listy członków - w tej sprawie Zarząd podjął uchwałę o skreśleniu z listy; 9 osób zmarło, 1 osoba prosi o zwolnienie z członkostwa z powodu choroby; przyjęliśmy 1 nowego członka.)
      W okresie sprawozdawczym do maja 2017 r. odbyło się 7 zebrań Zarządu. Trzykrotnie zorganizowano opłatek ułański w siedzibach Oddziału Stołecznego PTTK; Zorganizowano dwa wyjazdy zbiorowe i jeden delegacji dwuosobowej do Mokrej i Dankowa oraz dwa wyjazdy służbowe do Morąga dot. renowacji grobu płka Aleksandra Piotraszewskiego w Morągu. Ponadto miały miejsce indywidualne wyjazdy członków Zarządu.
      Tematyka zebrań obejmowała sprawy bieżące, wydawanie "Ułana Wołyńskiego" i wspominane kontakty. Na każdym zebraniu informowano o rozwiązywaniu bieżących problemów. Podejmowane były prawomocne Uchwały Zarządu, których realizację przedstawiam poniżej: W 2014 roku zrealizowano Uchwałę o uhonorowaniu Oficerską Odznaką Pułkową pani Julity Prabuckiej za współpracę i pomoc okazywaną rtm. Tadeuszowi Bączkowskiemu. W tym samym roku podjęto i zrealizowano Uchwałę dot. uhonorowania płk. Józefa Pętkowskigo dowódcy Pułku, przez ufundowanie z naszych środków tablicy memoratywnej z czarnego granitu, z przeznaczeniem do Mokrej. Tablica wmurowana została w mury zewnętrzne kościoła pw. Św. Tadeusza Judy Szymona.
      Wszyscy członkowie Stowarzyszenia uczestniczyli w uroczystości poświęcenia tej tablicy w Mokrej. Zarząd podjął Uchwalę o renowacji i odbudowie nagrobka płka Aleksandra Piotraszewskiego na cmentarzu w Morągu. Uchwalę zrealizowaliśmy w 2015 roku. Pomnik został zaprojektowany i wykonany z trwałego materiału - granitu. Podjęto również Uchwalę o ufundowaniu tablicy z informacją o ziemi przywiezionej z Wołynia, z Placu Apelowego koszar 19 Pułku Ułanów Wołyńskich w Ostrogu, również ze środków własnych. Nie została realizowana Uchwała Zarządu dotycząca wniosku o wybicie medalu pamiątkowego dla osób lub instytucji zasłużonych dla upamiętniania historii 19 Pułku Ulanów. Zrealizowano natomiast Uchwalę o wykupieniu materiałów archiwalnych z początków istnienia Stowarzyszenia. Zakupione materiały mają wartość historyczną. Są to nagrania z uroczystości organizowanych przez rtm. Włodzimierza Bernarda, założyciela Stowarzyszenia.
      Odrębnego omówienia wymaga nasze wydawnictwo pod redakcją Włodzimierza Majdewicza vice-prezesa Stowarzyszenia, działającego z ogromnym zaangażowaniem od założenia tj. od roku 1995. Z wielką starannością i profesjonalizmem zbierane są materiały dokumentujące historię i tradycje pułkowe, o charakterze wspomnień lub opisów sporządzanych przez uczestników zdarzeń, ich rodzin lub świadków. Ponadto czynione są kwerendy w archiwach państwowych oraz archiwach zagranicznych (Archiwum Akt Nowych, Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie, Instytut W. Sikorskiego w Londynie, Biblioteka Polska w Paryżu). W naszych opracowaniach korzystamy z dostępnych zbiorów Biblioteki Narodowej i Biblioteki Jagiellońskiej. Publikujemy również za zgodą autorów oryginalne artykuły zamieszczane w dotychczasowo wydanych publikacjach. Naszym sukcesem było opublikowanie nieznanych dotąd materiałów historycznych, dotyczących historii walk 19 Pułku Ułanów Wołyńskich w 1939 roku. W naszych publikacjach nawiązujemy do rocznicowych obchodów świąt narodowych i państwowych, a szczególnie odnoszących się do tradycji naszego Pułku.
      Przybliżamy postacie sławnych dowódców kawalerii i bohaterskich żołnierzy walczących o wolność kraju. W stałej pozycji „Z życia Stowarzyszenia", zamieszczamy informacje i relacje dotyczące naszych aktualnych działań. W okresie sprawozdawczym nastąpiły zmiany organizacyjno-kadrowe. Skarbnik Stowarzyszenia Jadwiga Garapich z uwagi na przyczyny zdrowotne zmuszona była zrezygnować z pełnionej funkcji. Wobec zaistniałej sytuacji Zarząd podjął stosowne Uchwały. Na mocy tych Uchwał przyjęto rezygnację i powierzono funkcję pełniących obowiązki skarbników Konradowi Sierakowskiemu i Stefanowi Sarnie. W okresie sprawozdawczym założone zostało konto bankowe Stowarzyszenia w WBK w Warszawie. Numer konta podawany jest w "Ułanie Wołyńskim". Do obowiązków Zarządu należy składanie rocznych sprawozdań do GUS (2015, 2016 rok). Na zebraniach Zarządu Konrad Sierakowski składa informacje o finansach Stowarzyszenia tj. wpływach ze składek członkowskich, rozliczeniach z wydatków na opisywane wyżej zadania oraz o aktualnym stanie konta bankowego. Stała pozycję w wydatkach stanowi wydawnictwo "Ułana Wołyńskiego". W okresie sprawozdawczym od maja 2017 Zarząd odbył 4 zebrania organizacyjne, spotkania okolicznościowe członków oraz na zaproszenia stowarzyszeń kawaleryjskich. Na okoliczność wydania jubileuszowego 60 numeru "Ułana Wołyńskiego" Zarząd podjął uchwały o uhonorowaniu redaktora naszego biuletynu Włodzimierza Majdewicza Medalem Zasłużony Kulturze "GLORIA ARTiS" oraz o przyznanie Honorowej Odznaki Rady Fundacji na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej w Grudziądzu za całokształt działalności wydawniczej i artystycznej na rzecz Chwały Polskiej Kawalerii, szczególnie 19 Pułku Ułanów Wołyńskich. Złożony został wniosek z uzasadnieniem do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego o uhonorowanie Medalem Zasłużony Kulturze "GLORIA ARTiS".
      Uroczystość wręczenia Medalu odbyła się w czasie obchodów Święta Niepodległości i Święta Patrona Szkoły w listopadzie 2017 roku. Honorową Odznakę Rady Fundacji wręczyła prezes Zarządu Fundacji mgr Karola Skowrońska na XXIX Spotkaniu Kawalerzystów II RP, Rodzin i Sympatyków w sierpniu 2017 r. w Grudziądzu.
      Członkowie Stowarzyszenia zostali zaproszeni na prywatne spotkanie do państwa Krystyny Wiszniowskiej - Nowakowskiej i Mariusza Wiszniowskiego córki i syna majora Eugeniusza Wiszniowskiego dowódcy szwadronu zapasowego 19 Pułku Ułanów Wołyńskich. W trakcie spotkania odbyła się prezentacja bogatych materiałów i zdjęć dotyczących postaci mjr Eugeniusza Wiszniowskiego oraz innych oficerów 19 Pułku Ułanów Wołyńskich, w wersji elektronicznej i papierowej. Materiały te zostały opublikowane w „Ułanie Wołyńskim". Państwo Wiszniowscy powierzyli zdjęcia swego archiwum rodzinnego Włodzimierzowi Majdewiczowi w celu ich rozpoznania, oznakowania, uporządkowania w celu wykorzystaniem tych dokumentów w publikacjach naszego Stowarzyszenia.
      Po nawiązaniu kontaktów z Fundacją "MOSTY" i Stowarzyszeniem Ułanów Grochowskich w związku z Akcją ŁOPATYŃ, której celem było uczczenie pamięci ułanów i szwoleżerów z 1920 roku, poległych i pochowanych pod Łopatyniem Zarząd Stowarzyszenia podjął Uchwałę o wsparciu finansowym renowacji grobów i obelisku z tablicą memoratywną na cmentarzu w Łopatyniu. Członkowie Stowarzyszenia zostali zaproszeni na uroczystości Koła Żołnierzy 12 Pułku Ułanów Podolskich ze Szczecina na uroczystość do Wilanowa z okazji ufundowania sztandaru pułkowego przez księżnę Heleną Radziwiłłową. Stowarzyszenie reprezentował Stefan Sarna viceprezes, dokumentując tę podniosłą uroczystość. Utrzymując nasze wieloletnie kontakty ze Stowarzyszeniem Pamięci 19 Pułku Ułanów Wołyńskich z Opola byliśmy zaproszeni na Rajd Śladami Wołyńskiej Brygady Kawalerii pod Radomsko.
      Na zebraniu Zarządu 13 lutego 2018 roku na wniosek Włodzimierza Majdewicza, inicjatora przedsięwzięcia podjęta została decyzja o realizacji wybicia Medalu Stowarzyszenia, przewidzianego dla osób szczególnie zasłużonych dla przekazywania tradycji i chwały polskiej kawalerii, szczególnie 19 Pułku Ułanów Wołyńskich.
      Członkowie Stowarzyszenia włączyli się aktywnie do akcji ks. Witolda Józefa Kowalówa z Ostroga o odzyskanie cennych rzeźb Oskara Sosnowskiego zagrabionych przez władze sowieckie z kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrogu. W 2018 roku odbyły się 3 zaplanowane zebrania: 3 lutego, 6 czerwca i 3 października oraz 15 października zwołane doraźnie.
     Na czerwcowym zebraniu podjęte zostały następujące uchwały:
      1. Uhonorowanie Medalem "PRO PATRIA" Stefana Sarnę, Jadwigę Garapich, Monikę Prochot i Konrada Sierakowskiego za całokształt działalności.
      2. Medalem MON Hannę Rola Różycką, Monikę Prochot, Włodzimierza Majdewicza i Stefana Sarnę.
      3. Oficerską Odznaką Pułkową Danutę Rudnicką - Litewską i Macieja Skindera.
      Na zebraniu 3 października omówiono przygotowania organizacyjne do walnego sprawozdawczo - wyborczego zebrania członków zaplanowanego na 24 listopada 2018.
      Na dzień 3 października 2018 r. liczba członków wynosi 26 osób. Po korekcie listy stwierdzono, że z 9 osobami brak kontaktu, 11 osób zmarło, 2 skreślenia jak poprzednio podano.
      15 października zostało doraźnie zwołane zebranie Zarządu, na którym podjęto uchwałę o wykupienie z antykwariatu plakiety alegorycznej autorstwa Włodzimierza Majdewicza „Skrzeszew-Frankopol 1920” (odlew z brązu 17 kg) za kwotę 2 500 zł + koszty przesyłki. Tablica ta przed laty należała do zbiorów rtm. Włodzimierza Bernarda.
      Jednogłośnie została podjęta uchwala o przyznaniu Oficerskiej Odznaki Pułkowej wice-dyrektor Aleksandrze Orzeł. Na uroczystości 100-lecia odzyskania Niepodległości i 60-lecia szkoły w Radości zostały wręczone medale „PRO PATRIA" i Odznaki Pułkowe Maciejowi Skinderowi oraz Aleksandrze Orzeł. Na 4 dzień listopada 2018 r. stan wynosi 25 osób, 1 osoba zmarła.
     
--------------------------------------------rodział 3------------------------------------------

     SPÓŁDZIELNIA ŻOŁNIERSKA 19 PUŁKU UŁANÓW WOŁYŃSKICH W Polsce międzywojennej nieomal we wszystkich pułkach czy równorzędnych oddziałach Wojska Polskiego działały spółdzielnie wojskowe. Spółdzielczość wojskowa zapoczątkowana została już w czasie I wojny światowej w Legionach, formacjach polskich na wschodzie oraz Armii gen. Hallera we Francji. W 1918 roku w Warszawie powstało z inicjatywy oficerów „Warszawskie Stowarzyszenie Wojskowo-Ekonomiczne”. Powstawały samorzutnie spółdzielnie żołnierskie i oficerskie. Nadzorem nad spółdzielniami zajmowała się Wojskowa Komisja Spółdzielcza. W 1922 r. władze wojskowe wydały rozkaz w celu uporządkowania stosunków między samorządnymi spółdzielniami, a instytucjami wojskowymi. Zadaniem spółdzielni miało być między innymi prowadzenie działań kulturalno-oświatowych, również dla osób cywilnych zamieszkałych lub zatrudnionych na terenie jednostek wojskowych. Istotnym celem spółdzielni wojskowych było wychowanie obywatelskie żołnierzy i zaopatrzenie ich w artykuły spożywcze oraz inne towary pierwszej potrzeby. Członkami spółdzielni byli oficerowie i podoficerowie zawodowi służący w danej jednostce wojskowej, którzy wnieśli swój kapitał. Po dokonaniu bilansu rocznego mieli oni prawo uczestniczyć w podziale zysku. Spółdzielnie zakładały i prowadziły sklepy i kasyna, w których ceny były na ogół niższe niż w sklepach prywatnych gdyż towar sprowadzano bezpośrednio z hurtowni, często z rabatem. Wpływ na ceny miało też wsparcie władz wojskowych. Dowódcy wspierali powstające na ich terenie spółdzielnie przez obniżenie kosztów, zapewniając bezpłatne lokale, opał, oświetlenie, transport oraz hurtowy zakup towarów w organizowanych w tym celu „Hurtowniach spółdzielni żołnierskich“ . Zachęcało to żołnierzy do korzystania z tych placówek. W niektórych spółdzielniach rezygnowano z wypłacania członkom dywidend od udziałów. Uzyskane nadwyżki przeznaczano na fundusz socjalny. Finansowano kształcenie szeregowców (znaczny procent analfabetów) i ich dokształcanie zawodowe, na propagowanie sportu, wycieczki krajoznawcze, zakupy prasy i książek do bibliotek, abonamenty radiowe oraz na potrzeby świetlic pułkowych i szwadronowych.
      Sklepy prowadzone przez spółdzielnie żołnierskie mieściły się przeważnie na terenie koszar i prowadziły sprzedaż na warunkach kredytowych. O tym, co można było kupić w takim sklepie dowiadujemy się z artykułu „Pieniądz wojskowy w Płocku i jego emitenci” zamieszczonego w Roczniku Muzeum Mazowieckiego w Płocku nr 19/ 2011.
      „Wymowna jest lista towarów zamieszczona w rozkazie dowódcy 4 Pułku Strzelców Konnych, nr 60 z 13 marca 1925informująca, że w koszarowym sklepie można było nabyć: naboje kalibru 7,65 mm., portmonetki, portfele, zegarki, brzytwy, nożyczki, łyżki, chusteczki, gwiazdki oficerskie, grzebienie, pędzle do golenia, ostrogi, temblaki oficerskie i podoficerskie, spinki, rękawiczki skórkowe i trykotowe, wężyki oficerskie, podoficerskie i żołnierskie, szczotki, skarpetki, papierośnice, pasy oficerskie, pasty do metali, ołówki, gumki do ołówków, konserwy etc.”.
      Przez pewien czas w spółdzielniach żołnierskich sprzedawano również alkohol, został on jednak wycofany ze sklepików na przełomie 1926 i 1927 roku. Zachowane archiwalne fotografie świadczą o tym, że w niektórych spółdzielniach funkcjonowały nawet specjalnie do tego celu dostosowane wozy – furgony lub samochody dostawcze towarzyszące żołnierzom na manewrach w terenie.
      W celu uproszczenia rozliczeń z klientami kupującymi na kredyt, spółdzielnie wojskowe emitowały własne środki płatnicze w postaci monet zwanych w niektórych przypadkach markami kredytowymi, którymi można było płacić jedynie w kantynach i sklepach spółdzielni. Podstawę prawną emisji indywidualnych monet dawał spółdzielniom żołnierskim wspomniany wcześniej Rozkaz nr 14 Ministerstwa Spraw Wojskowych z 4 kwietnia 1922 roku. Zastępcze monety wojskowe produkowano w kilku wyspecjalizowanych zakładach. Najwięcej zachowało tych wyprodukowanych przez Zakłady Przemysłowe Bronisława Grabskiego w Łodzi przy ulicy Zakątnej 59/61(obecnie ul. Kapitana Stefana Pogonowskiego). Projektantem i twórcą stempli menniczych był znany łódzki grawer – Maurycy Kendrzeński.

dddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd Kpt. intendentury. Ignacy MALINOWSKI Płatnik 19 Pułku Ułanów Wołyńskich. Członkowie spółdzielni ubiegający się o kredyt dostawali określoną sumę właśnie w tych monetach (markach kredytowych) zwanych również „bonami” lub „żetonami”. Przy wypłacie poborów płatnik potrącał klientom zadłużenie zgodnie z dostarczonym przez spółdzielnię wykazem dłużników. Monety emitowane przez spółdzielnie wojskowe miały na awersie nazwę spółdzielni, a na rewersie określenie nominału. Najczęściej emitowano monety o nominałach: 10 gr. 20 gr. 50 gr. oraz1 zł. Złotówki bito najczęściej w aluminium a niższe nominały w cynku, miedzi, niklu, żelazie. Bywały nawet monety - żetony wykonane z - bakelitu. Ciekawe bywały strony awersowe tych monet, oprócz nominału znajdowała się tam nazwa spółdzielni. Na rewersach niektórych monet umieszczano różnego rodzaju symbole militarne, odznaki pułkowe lub wizerunki postaci historycznych np. Tadeusza Kościuszki, Stefana Batorego, Stefana Czarnieckiego, Józefa Piłsudskiego, Józefa Bema. Obecnie monety spółdzielni żołnierskich są obiektami rzadkimi i szczególnie poszukiwanymi przez zainteresowane nimi liczne grona wyspecjalizowanych w tej dziedzinie kolekcjonerów numizmatyków. Mimo intensywnych prac i badań kolekcjonerów nadal dalekie jest kompletne skatalogowanie wszystkich emisji. Środowisko badaczy kolekcjonerów odznacza się dużą aktywnością. Organizowane są giełdy i aukcje kolekcjonerskie. Według publikowanych na stronach internetowych danych w zbiorach kolekcjonerów znajduje się obecnie ponad tysiąc zidentyfikowanych i opisanych monet wojskowych. Ze wspomnianych źródeł dowiadujemy się, że w uporządkowanych zbiorach znajdują się imponujące kolekcje monet zastępczych. Największe z nich zawierają po około 70 proc. wszystkich znanych numizmatów tego typu. Liczbę spółdzielni wojskowych , które działały do 1939 roku szacuje się tam na około 400. Liczba działających spółdzielni żołnierskich na przestrzeni lat była płynna, niektóre z nich zawieszały działalność lub ulegały likwidacji inne powstawały. 21 Istniały spółdzielnie wojskowe pułków piechoty, kawalerii, artylerii, marynarki wojennej, lotnictwa, szkół wojskowych, poszczególnych garnizonów, batalionów Korpusu Ochrony Pogranicza, Korpusów Kadetów, służb wojskowych takich jak szpitale czy też wojskowe zakłady produkcji amunicji, instytucji zmilitaryzowanych jak np. warsztaty marynarki wojennej, warsztaty lotnictwa i inne. Nie wszystkie spółdzielnie wojskowe wydawały własne monety zastępcze, część z nich posługiwała się początkowo drukowanymi w tym celu banknotami z czasem jednak decydując się na monety. Gdyż wspomniane banknoty były łatwiejsze do podrobienia, a tego rodzaju próby zaistniały. Sympatykiem spółdzielczości wojskowej był Marszałek Józef Piłsudski. Popierał on tworzenie spółdzielni w formacjach Wojska Polskiego. Instytucją pełniącą nadzór nad spółdzielniami wojskowymi był: Związek Rewizyjny Spółdzielni Wojskowych w Warszawie. Związek rozpoczął działalność w 1923 r. na podstawie statutu, ogłoszonego w wojskowym „Dzienniku Rozkazów”. Związek Rewizyjny upoważniono do rewizji funkcjonowania spółdzielni oraz reprezentacji ich interesów przed władzami państwowymi. W ramach działalności statutowej związek publikował własny biuletyn pod nazwą: „Wojskowy Przegląd Spółdzielczy.” Nie dotarłem jak dotąd do dokumentów potwierdzających fakt funkcjonowania spółdzielni żołnierskiej 19 Pułku Ułanów Wołyńskich, pozostała ona jednak w pamięci osób mieszkających w tamtych latach w Ostrogu. Sklep Spółdzielni Żołnierskiej 19 Pułku Ułanów Wołyńskich w Ostrogu doskonale pamięta pani Hanna Zawistowska - Nowińska córka ppłk inż. Dezyderiusza Zawistowskiego dowódcy 19 Pułku Ułanów. Mieszkała z rodziną w bloku oficerskim , sklep usytuowany był na trenie koszar. Wielokrotnie bywała wysyłana przez Mamę na zakupy do spółdzielczego sklepu, gdzie płacono „bonami”. Kupowała tam najczęściej artykuły spożywcze. Sklep był bardzo dobrze zaopatrzony i korzystało z niego wiele rodzin wojskowych. Pani Hanna zapamiętała również kilka słów śpiewnej przez żołnierzy piosenki – swoistego hasła reklamowego: „Strzelaj celnie, maszeruj dzielnie, rzetelnie wspieraj spółdzielnię. 22 Osobami bezpośrednio nadzorującymi działalność Spółdzielni Żołnierskiej 19 Pułku Ułanów Wołyńskich byli adiutant pułku rtm. Bronisław Kochański i rtm. Władysław Makowski - jak zapamiętała pani Hanna starszy pan, Jaworczyk. Pani Hanna Zawistowska-Nowińska podkreślała istotną rolę Spółdzielni Żołnierskiej w życiu społeczności rodzin wojskowych i o wsparciu spółdzielczości przez władze państwowe. Sklep Spółdzielni Żołnierskiej pamięta również z dzieciństwa Zbigniew Piasecki syn chorążego Wacława Piaseckiego ze sztabu 19 Pułku Ułanów. Materialnymi dowodami świadczącymi o istnieniu tej spółdzielni są emitowane przez nią monety zastępcze z wybitym na awersie napisem „SPÓŁDZIELNIA ŻOŁNIERSKA 19 PUŁKU UŁANÓW WOŁYŃSKICH OSTRÓG”. Takie monety pojawiają się, co pewien czas na numizmatycznych portalach internetowych można tam trafić na ich ślady czytając następujące zwięzłe informacje: „Aluminiowa złotówka Spółdzielni Żołnierskiej 19 Pułku Ułanów (Ostróg), w dobrym stanie, miała cenę katalogową 150 zł, a została sprzedana za 120 zł.”,„ 20 Groszy Spółdzielnia Żołnierska 19 Pułku Ułanów Wołyńskich (Ostróg), licytacja: 155,50 zł.”.W czerwcu 2018 r. jeden z Gabinetów Numizmatycznych w Warszawie wystawił na aukcji piękny egzemplarz monety zastępczej wydanej przez Spółdzielnię Żołnierską 19 Pułku Ułanów Wołyńskich im. Edmunda Różyckiego o nominale 1 złoty. Świetnie zachowaną monetę wystawiono z ceną wywoławczą 100 PLN – cena sprzedaży 360 PLN. Natomiast na internetowym portalu Allegro w 2017 r. pojawiły się dwie monety zastępcze wybite na potrzeby Spółdzielni Żołnierskiej 19 Pułku Ułanów Wołyńskich. Pierwsza z nich o nominale 50 gr. była silnie zniszczona z wyraźnymi śladami dłuższego pobytu w ziemi. Druga moneta o nominale 20 gr. wykonana prawdopodobnie z mosiądzu również zniszczona, powyginana o spłaszczonych obrzeżach. 23 Moneta zastępcza Spółdzielni Żołnierskiej 19 Pułku Ułanów Wołyńskich Ostrogu. Na awersie nominał – 1 zloty na rewersie podobizna króla Stefana Batorego. Napotkany przypadkowo w jednym z portali internetowych wizerunek tej monety był dla mnie inspiracją do zainteresowania się wojskowymi monetamia szczególnie Spółdzielnią Żołnierską 19 Pułku Ułanów w Ostrogu. Monety spółdzielni wojskowych z okresu dwudziestolecia międzywojennego dość często pojawiają się na aukcjach. Kosztują od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Na ich ceny zasadniczy wpływ ma nie nominał, lecz stan zachowania i rzadkości występowania obiektu. Osobom zainteresowanym tematem polecam lekturę „Katalogu monet polskich spółdzielni wojskowych z lat 1925 – 1939".Autorem tego opracowania jest Wojciech Niemirycz a współtwórcą Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego. Katalog wydano w roku 1988 a roku 2003 dokonano jego aktualizacji. W katalogu tym przy fotografii wspomnianej wyżej monety Spółdzielni Żołnierskiej 19 Pułku Ułanów Wołyńskich o nominale 50 gr. znajduje się dopisek „rzadkość”. 24 Spółdzielnia 7 Pułku Artylerii Lekkiej w Częstochowie. Spółdzielnia 3 Korpusów Kadetów w Rawiczu Spółdzielnia 8 Pułku Ułanów w Krakowie Spółdzielnia Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. 25 Spółdzielnia Garnizonu Jabłonna. W placówkach muzealnych w działach poświęconych numizmatyce można spotkać duże kolekcje monet zastępczych armii rosyjskiej i niemieckiej z XIX i początków XX wieku. Wśród nich bywają egzemplarze polskie z lat 1925-1939. Monety polskich spółdzielni wojskowych znajdują się między innymi w zbiorach Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Są tam monety wydawane przez Spółdzielnię Żołnierską stacjonującego w Płocku4 Pułku Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej. Stała ekspozycja monet spółdzielni wojskowych znajduje się również w Muzeum Czynu Zbrojnego w Lipcach Reymontowskich. W zasobach Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Ziemi Chełmskiej znajdują się monety spółdzielni jednostek wojskowych stacjonujących w Chełmie w latach II Rzeczypospolitej7 Pułku Piechoty Legionów i 2 Pułku Artylerii Ciężkiej. Kolekcję monet spółdzielni wojskowych posiada również Sala Tradycji 22 Wojskowego Ośrodka Kartograficznego Garnizonu Ostrów Mazowiecka. Na koniec ciekawostka. Działające w Łowiczu Stowarzyszenie Historyczne kultywujące tradycje stacjonującego w tym mieście w okresie II RP 10 Pułku Piechoty posiada stalową matrycę do wybijania kopii żetonów spółdzielni wojskowej. Kopie mają dodane na awersie litery "S" i "H" ( Stowarzyszenie Historyczne.)w celu odróżnienia ich od oryginalnych monet. Kopię monety Spółdzielni 10 Pułku Piechoty można nabyć na Rynku w Łowiczu w trakcie obchodów Święta Bożego Ciała oraz Festynów i Kiermaszów. Literatura i źródła. M. Bartoszewicki "Zastępcze znaki pieniężne w Wojsku Polskim 1925-1939". Katalog wystawy 1979. Muzeum Okręgowe Lublin 1981. M. Kowalski i M. Bartoszewicki "Spółdzielnie wojskowe na Lubelszczyźnie i Podlasiu, ich zastępcze znaki pieniężne z lat1926-1939". "Rocznik Międzyrzecki", VIII/1976. Większość zamieszczonych w
--------------------------------------------rodział 4------------------------------------------

     
--------------------------------------------rodział 5------------------------------------------

     
--------------------------------------------rodział 6------------------------------------------

     

        Osoby zainteresowane historią i tradycją polskiej kawalerii
a szczególnie słynnym 19 Pułkiem Ułanów Wołyńskich
z Ostroga nad Horyniem pod adresem www.ulan-wolynski.org.pl
znajdą najnowsze i archiwalne materiały z „UŁANA WOŁYŃSKIEGO”
Piszemy o walkach 19 Pułku Ułanów Wołyńskich w 1939 roku.
Przypominany walki ochotniczych formacji konnych legendarnego zagończyka majora Feliksa Jaworskiego.
Przypominamy szwadron 19 Pułku Ułanów odtworzony w 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej
Wspominamy Jazdę Wołyńską w Powstaniach
Listopadowym 1830/1831 roku i Styczniowym 1863/1864 roku.
STOWARZYSZENIE RODZINA 19 PUŁKU UŁANÓW WOŁYŃSKICH
Powołane zostało w dniu 8.10.1994 roku w celu konsolidacji środowiska oficerów, podoficerów i ułanów 19 Pułku Ułanów
oraz ich rodzin i sympatyków Pułku.